Tập luyện thể thao, đặc biệt là các bộ môn như gym, yoga hay pilates, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, giúp cơ thể dẻo dai, cải thiện sự linh hoạt và tăng cường sức mạnh. Tuy nhiên, khi tập luyện không đúng cách, hoặc không chú ý đến các yếu tố kỹ thuật và an toàn, bạn rất dễ gặp phải các chấn thương, trong đó có tình trạng khoá khớp.
Vậy khoá khớp là gì? Tại sao nó lại xảy ra trong quá trình tập luyện? Và làm thế nào để phòng tránh những chấn thương do khoá khớp? Hãy cùng HERSIGN tìm hiểu trong bài viết dưới đây!
1. Khoá khớp là gì?
Khoá khớp (hay còn gọi là “locked joint”) là hiện tượng một khớp không thể di chuyển theo phạm vi chuyển động bình thường. Điều này có thể xảy ra ở bất kỳ khớp nào trên cơ thể, nhưng thường gặp nhất là ở các khớp như đầu gối, khuỷu tay, cổ tay, và khớp vai.
Khoá khớp có thể xảy ra khi có sự cản trở trong các chuyển động của khớp, chẳng hạn như khi có sự tích tụ của dịch khớp, các mảnh xương nhỏ hoặc sụn bị hư hại. Khi khớp không thể di chuyển theo cách bình thường, người bị khoá khớp sẽ cảm thấy đau đớn, sưng tấy và không thể thực hiện được các chuyển động như bình thường.
Trong trường hợp tập luyện, khoá khớp có thể là kết quả của việc tập luyện quá sức, không đúng tư thế hoặc thiếu sự chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi bắt đầu.
2. Nguyên nhân dẫn đến khoá khớp khi tập luyện
Khoá khớp trong tập luyện có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là một số yếu tố phổ biến khiến bạn dễ gặp phải tình trạng này:
a. Tập luyện sai kỹ thuật
Kỹ thuật là yếu tố quan trọng nhất khi thực hiện bất kỳ bài tập nào. Nếu bạn không thực hiện đúng động tác, các khớp sẽ phải chịu áp lực không cần thiết, dễ dẫn đến tình trạng khoá khớp. Ví dụ, trong khi thực hiện bài tập squat, nếu đầu gối không được giữ thẳng, hoặc trong khi thực hiện các động tác yoga đòi hỏi sự dẻo dai, nếu bạn không giữ đúng tư thế, khớp có thể bị căng quá mức và gây khoá khớp.
b. Thiếu sự chuẩn bị và làm nóng cơ thể
Trước khi bắt đầu một buổi tập luyện, cơ thể cần phải được chuẩn bị để đối phó với các chuyển động mạnh mẽ. Nếu bạn không thực hiện các bài tập khởi động nhẹ nhàng, các khớp và cơ sẽ chưa sẵn sàng để làm việc, dẫn đến tình trạng căng thẳng và khoá khớp trong khi tập.
c. Tập luyện quá sức
Khi bạn đẩy cơ thể quá mức, đặc biệt là khi không có sự hướng dẫn từ huấn luyện viên hoặc không lắng nghe cơ thể mình, các khớp có thể bị áp lực quá mức. Điều này dễ dẫn đến tình trạng khoá khớp, đặc biệt là khi bạn cố gắng thực hiện những động tác vượt quá khả năng của mình.
d. Lười vận động hoặc thiếu linh hoạt
Nếu bạn không duy trì một lối sống năng động, các khớp và cơ sẽ trở nên cứng và thiếu linh hoạt. Điều này làm tăng nguy cơ gặp phải chấn thương khi bạn bắt đầu tập luyện hoặc thực hiện các động tác đột ngột.
e. Các vấn đề về cơ-xương-khớp
Đối với những người đã có tiền sử các vấn đề về khớp như viêm khớp, thoái hóa khớp hoặc các chấn thương trước đó, nguy cơ khoá khớp càng cao. Việc tập luyện mạnh mẽ có thể làm các vấn đề này trở nên nghiêm trọng hơn, dẫn đến tình trạng khoá khớp.
3. Những dấu hiệu cảnh báo khoá khớp
Trước khi tình trạng khoá khớp xảy ra, cơ thể sẽ đưa ra một số dấu hiệu cảnh báo. Việc nhận diện sớm sẽ giúp bạn ngừng tập luyện kịp thời, tránh tình trạng chấn thương nghiêm trọng. Các dấu hiệu có thể bao gồm:
• Cảm giác căng cứng hoặc không thể di chuyển khớp một cách bình thường.
• Đau nhói hoặc cảm giác không thoải mái khi thực hiện một động tác nào đó.
• Khớp bị sưng và nóng khi chạm vào.
• Giới hạn phạm vi chuyển động, không thể thực hiện các động tác dễ dàng.
Nếu bạn nhận thấy các dấu hiệu này, hãy ngừng tập luyện ngay lập tức và tìm sự trợ giúp từ chuyên gia để tránh tình trạng trở nên nghiêm trọng.
4. Cách phòng tránh chấn thương do khoá khớp khi tập luyện
Để phòng tránh chấn thương do khoá khớp, bạn cần lưu ý một số điều quan trọng trong suốt quá trình tập luyện. Dưới đây là những biện pháp giúp bạn bảo vệ các khớp và duy trì sự linh hoạt cho cơ thể:
a. Khởi động kỹ lưỡng trước khi tập luyện
Khởi động trước khi tập luyện là bước cực kỳ quan trọng để làm nóng cơ thể và chuẩn bị cho các chuyển động mạnh mẽ. Bạn nên thực hiện các bài tập khởi động nhẹ nhàng như xoay khớp cổ tay, cổ chân, cổ và các động tác vặn mình để giúp cơ thể dần thích nghi với các động tác trong buổi tập.
b. Tập luyện đúng kỹ thuật
Đảm bảo bạn luôn thực hiện đúng các kỹ thuật khi tập luyện. Nếu bạn không chắc chắn về cách thực hiện một bài tập nào đó, đừng ngần ngại nhờ đến sự trợ giúp từ huấn luyện viên hoặc tìm hiểu kỹ qua các video hướng dẫn. Một số bài tập như squat, deadlift hay plank đều yêu cầu sự chính xác trong kỹ thuật để tránh chấn thương cho các khớp.
c. Lắng nghe cơ thể của bạn
Khi cảm thấy mệt mỏi, đau đớn hoặc không thể thực hiện động tác như bình thường, đừng cố gắng tiếp tục tập luyện. Việc lắng nghe cơ thể sẽ giúp bạn ngừng tập kịp thời và tránh được các chấn thương nghiêm trọng.
d. Tập linh hoạt và giữ cơ thể dẻo dai
Tập các bài tập kéo giãn và yoga giúp duy trì sự linh hoạt cho các khớp. Việc duy trì một thói quen luyện tập dẻo dai sẽ giúp bạn tăng cường sự linh hoạt và giảm thiểu nguy cơ khoá khớp.
e. Sử dụng trang phục và thiết bị tập luyện phù hợp
Việc chọn đúng trang phục và thiết bị tập luyện cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu các chấn thương. Chọn trang phục thể thao có chất liệu thoáng mát và thấm hút mồ hôi, cùng với giày tập phù hợp sẽ giúp giảm lực tác động lên các khớp khi tập luyện. Các bộ đồ tập yoga nữ chất liệu nhẹ, co giãn sẽ hỗ trợ tốt cho cơ thể và các khớp khi thực hiện các động tác uốn dẻo.
f. Duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý
Chế độ dinh dưỡng là một yếu tố không thể thiếu để bảo vệ sức khỏe các khớp. Hãy bổ sung đủ canxi, vitamin D, collagen và các chất dinh dưỡng giúp khớp khỏe mạnh. Đồng thời, duy trì cân nặng hợp lý cũng giúp giảm áp lực lên các khớp.
5. Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?
Nếu bạn gặp phải các dấu hiệu của khoá khớp và tình trạng không cải thiện sau khi nghỉ ngơi hoặc thực hiện các biện pháp tự chăm sóc, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ. Trong trường hợp khoá khớp gây ra đau đớn dữ dội hoặc không thể cử động, bạn cần được điều trị kịp thời để tránh các vấn đề lâu dài.
Kết luận
Khoá khớp là một trong những tình trạng chấn thương phổ biến khi tập luyện thể thao, nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh nếu bạn biết cách chăm sóc cơ thể đúng cách. Khởi động kỹ càng, luyện tập đúng kỹ thuật, lắng nghe cơ thể và duy trì một lối sống lành mạnh sẽ giúp bạn tránh được những rủi ro và có một buổi tập luyện hiệu quả, an toàn. Hãy chăm sóc khớp của bạn ngay hôm nay để tận hưởng một cơ thể khỏe mạnh và năng động lâu dài!
Xem thêm: Lựa chọn các bài tập nhẹ nhàng thay thế khi bị chấn thương nhưng vẫn duy trì hoạt động thể chất